Trzeci Talerz - podkarpacki blog kulinarny: Barszcz biały wigilijny

Barszcz biały wigilijny - kuchnia podkarpacka

W tradycji kulinarnej ludności zamieszkałej tereny dawnej Puszczy Sandomierskiej biały barszcz odgrywał szczególną rolę. Sądzę że nie minę się z prawdą, jeśli określę go mianem najważniejszej potrawy Lasowiaków. Mówiono o nim po prostu barszcz (w gwarze: boszcz lub bosc), bez konieczności dodawania, że chodzi o biały, gdyż było to tak oczywiste, jak to, że kiedy mówimy jajko, mamy na myśli jajko kurze.

Niegdyś była to potrawa spożywana każdego poranka – na co dzień i od święta, u biednych i bogatych, latem i zimą. Barszcz bywał jednak również obiadem albo kolacją, kiedy podano go z ugotowanymi ziemniakami. Na Wielkanoc do barszczu dodawano chrzan i kiełbasę, ale na co dzień wystarczało jajko i kromka chleba, czasem posmarowanego masłem. W niektórych zakątkach puszczy bez barszczu nie mogła się obejść również wigilia. W okolicach Kolbuszowej, od Widełki aż po Cmolas i Majdan Królewski, na bazie barszczu gotowano wigilijną zupę grzybową podawaną z ziemniakami. W okolicach Baranowa Sandomierskiego do barszczu dodawano zaś zaledwie kilka suszonych grzybów, natomiast barszcz zagęszczany był kaszą jaglaną i zaprawiony śmietaną.

Poniżej, za Panią Anną Rzeszut z Zespołu Obrzędowego Lasowiaczki, podaję przepis na wspomniany barszcz biały wigilijny z kaszą jaglaną (oryginalnie przepis opublikowano w „Kuchnia lasowiacka”, wydanej przez Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie).

O tym, jak zrobić zakwas na biały barszcz lasowiacki, możecie przeczytać tutaj: Barszcz (zwany też borszczem lub boscem)

Zapraszam również na Barszcz grzybowy z Cmolasu, do którego osobiście mam największy sentyment :)

Barszcz biały wigilijny - kuchnia podkarpacka

Składniki:

1/2 l zakwasu na barszcz
2 l wody
kilka suszonych grzybów
1 łyżka wypłukanej kaszy jaglanej
3 łyżki gęstej śmietany
1 ząbek czosnku
sól

Wodę zagotowujemy i dodajemy do niej grzyby i ząbek czosnku. Kiedy grzyby zmiękną wsypujemy kaszę jaglaną, a kiedy i ona będzie miękka dodajemy zakwas na barszcz. Śmietanę mieszamy z solą (na początek 2 łyżeczki soli), zaprawiamy gorącym barszczem i wlewamy do garnka. Barszcz zagotowujemy i ewentualnie doprawiamy do smaku solą.