Prekież – kuchnia podkarpacka

Prekież – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Padew Narodowa, gmina Padew Narodowa, powiat mielecki

Na północy Podkarpacia jeszcze sto czy dwieście lat temu biały barszcz był codziennym posiłkiem niemal w każdym wiejskim domu. Jadano go głównie na śniadanie, z dodatkiem chleba, a w lepszych czasach również z gotowanym jajkiem. Ten sam barszcz bywał podawany także na obiad albo na kolację (wieczerzę), przy czym wtedy dodatkiem były całe gotowane ziemniaki. Danie było pożywne, tanie i szybkie do przygotowania. Każda gospodyni trzymała na piecu gliniany kamionkowy garnek, z którego codziennie ubierała nieco zakwasu na barszcz i dokarmiała pozostały zakwas, dodając kilka łyżek żytniej mąki i wodę. W różnych miejscach naszego regionu zupy na bazie białego barszczu miewały swoje lokalne receptury i nazwy. Prezentowałam już kiedyś prykiel z Lipnicy, a dzisiaj zapraszam na danie z Padwi Narodowej, które nosi nazwę prekież (również prekiesz lub prekieś). Jest to zupa na bazie wywaru z ziela angielskiego, liści laurowych i czosnku (nazywanego postną wodą), w którym gotuje się pokrojone w kostkę ziemniaki, a następnie zagęszcza przygotowanym specjalnie żytnim zakwasem. Prekież bywa zabielany mlekiem lub śmietaną. Okrasza się go smażonymi skwarkami z boczku lub słoniny oraz cebulą. Aby prekież był bardziej sycący, podaje się do niego kromki chleba. W sezonie letnim gotowe danie posypuje się na talerzu pokrojonym koperkiem.

Przepis Pani Katarzyny Lompart pochodzi z „Przepiśnika Padewskiego”, wydanego przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Padwi Narodowej.

Prekież – kuchnia podkarpacka

Składniki na zakwas:

• 1 szklanka mąki żytniej (razowej)
• 3 szklanki letniej przegotowanej wody
• 4 ząbki czosnku
• 2-3 liście laurowe
• 4-5 ziaren ziela angielskiego
• skórka razowego chleba

Składniki na zupę:

• 6 większych ziemniaków
• 3 l wody
• 3 ząbki czosnku
• 3 ziarna ziela angielskiego
• 1 liść laurowy
• majeranek
• pieprz
• sól
• 1 szklanka mleka (opcjonalnie)
• 1 cebula
• 200 g boczku lub słoniny
• posiekany koperek (opcjonalnie)

Przygotowanie zakwasu:

Litrowy słoik lub kamionkowy garnek myjemy i sparzamy wrzątkiem. Do słoika wsypujemy mąkę, wlewamy wodę i dodajemy przecięte na pół ząbki czosnku, liście laurowe oraz ziele angielskie. Dokładnie mieszamy i dodajemy skórkę razowego chleba. Naczynie przykrywamy złożoną gazą lub lnianą ściereczką, którą obwiązujemy sznureczkiem. Trzymamy w cieple. Przez kolejne 4-5 dni raz dziennie mieszamy zakwas drewnianą łyżką. Gotowy zakwas przechowujemy w lodówce w zamkniętym słoiku przez okres do 2 tygodni.

Przygotowanie prekieża:

Wodę zagotowujemy z ziemniakami pokrojonymi w kostkę. Jak tylko woda zacznie się gotować dodajemy liść laurowy, ziele angielskie, czosnek, pół łyżki soli i pieprz. Gotujemy wszystko 10 minut.

Około 1 szklankę zakwasu hartujemy kilkoma łyżkami gorącego wywaru i wlewamy do ziemniaków. Dodajemy majeranek i całość gotujemy około 15 minut. Mleko również hartujemy kilkoma łyżkami gorącej zupy i wlewamy do garnka z ziemniakami. Jak tylko prekież zacznie się gotować, ściągamy garnek z ognia i ewentualnie doprawiamy solą.

Boczek lub słoninę kroimy w kostkę i podsmażamy na patelni. Kiedy wytopi się trochę tłuszczu dodajemy pokrojoną w piórka cebulę. Smażymy aż cebula będzie lekko zrumieniona. Prekież maścimy podsmażonym boczkiem i cebulą. Podajemy z chlebem.

 

Więcej przepisów na regionalne dania znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Gołąbki z kaszą gryczaną i ziemniakami – kuchnia podkarpacka

Gołąbki z kaszą gryczaną i ziemniakami – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Grodzisko Dolne, Gmina Grodzisko Dolne, powiat leżajski

Choć Święto Zmarłych nie wiąże się bezpośrednio z żadną tradycją kulinarną w taki sposób, jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, to na Podkarpaciu od wielu pokoleń przygotowuje się w tym dniu jedno z dwóch dań. Pierwszym z nich są gołąbki, które współcześnie przyrządza się głównie z ryżu i mięsa, ale nasze babcie i prababcie farsz do gołąbków robiły zwykle z kaszy z różnymi dodatkami, na przykład w Puszczy Sandomierskiej były to przede wszystkim suszone grzyby i cebula. Nieco mniej popularne było i nadal jest gotowanie na Święto Zmarłych bigosu. Oba te dania łączą wspólne cechy – można je przygotować wcześniej, długo pozostają ciepłe i można nimi nakarmić wiele osób. To właśnie te praktyczne względy sprawiły, że w naszym regionie w tym szczególnym dniu przygotowuje się gołąbki lub bigos. Kiedy zmarznięci domownicy wracają z corocznej wizyty na cmentarzu, wspomniane dania łatwo odgrzać i szybko podać na stół.

W wielu zakątkach naszego regionu kultywuje się lokalne tradycje i przyrządza dania według dawnych receptur. Dzisiaj zapraszam na gołąbki według przepisu KGW z Grodziska Dolnego, które z całą pewnością nie są współczesnym daniem, a jego korzeni należy szukać w różnorodności zamieszkującej region ludności. Farsz do gołąbków jest bardzo prosty, żeby nie powiedzieć biedny, ponieważ składa się jedynie z kaszy gryczanej, ziemniaków i cebuli. Jednak, jak wiadomo, w prostocie siła. Danie to dobrze doprawione solą oraz pieprzem i podane z sosem z suszonych grzybów na pewno przypadnie do gustu wielbicielom kaszy gryczanej oraz tym, którzy lubią poznawać nowe odsłony tego popularnego dania. Ja osobiście uważam gołąbki za symbol Podkarpacia, dlatego z przyjemnością przedstawiam Wam kolejną ich podkarpacką wersję.

Przepis pochodzi z publikacji „Śladami tradycji i smaku. Gmina Łańcut i okolice”.

Gołąbki z kaszą gryczaną i ziemniakami – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 1 duża główka białej kapusty
• 3 szklanki kaszy gryczanej
• 6 szklanek wody
• 8-9 ziemniaków
• 7 cebul
• 200 g masła
• sól
• pieprz

Sos:

• 250 g suszonych grzybów
• 2 cebule
• 1 szklanka kwaśnej śmietany
• 2 łyżki mąki pszennej
• 1 łyżeczka masła

Z kapusty wykrawamy głąb, po czym wkładamy kapustę do dużego garnka z wrzącą wodą i obgotowujemy. Wierzchnie liście, uszkodzone lub zbyt twarde, odkładamy na bok. Po 10-15 minutach zaczynamy kolejno odkrawać liście z kapusty. Z każdego liścia ścinamy zgrubiały nerw.

Kaszę gryczaną płuczemy i wsypujemy do gotującej się posolonej wody (6 szklanek). Gotujemy do miękkości i odstawiamy. Cebulę kroimy w drobną kostkę i smażymy na maśle (100 g). Ziemniaki obieramy, myjemy i ścieramy na drobnej tarce. Odciskamy płyn z ziemniaków. Dodajemy gorącą cebulę, co zapobiegnie ciemnieniu ziemniaków. Dodajemy również kaszę i wszystko dobrze doprawiamy solą i pieprzem. Farsz dokładnie mieszamy.

Dno garnka do zapiekania wykładamy warstwą odłożonych uszkodzonych liści. Natomiast na każdy ładny liść nakładamy farsz, zawijamy do środka oba boki liścia, a następnie zwijamy gołąbek zaczynając od nasady liścia. Gołąbki układamy w garnku ciasno jeden obok drugiego. Dodajemy 100 g masła i 3 szklanki wody. Wierzch gołąbków przykrywamy pozostałymi wierzchnimi liśćmi lub karłowatymi liśćmi ze środka kapusty. Garnek przykrywamy. Gołąbki pieczemy w piekarniku nagrzanym do temperatury 180 stopni C przez około 1,5 godziny. Jeśli możemy zostawić garnek w ciepłym piekarniku, można go wyłączyć po godzinie - gołąbki „same dojdą” w cieple.

Suszone grzyby do sosu zalewamy wodą i odstawiamy na kilka godzin. Następnie grzyby wyciągamy z wody, kroimy w paski i z powrotem wkładamy do wody. Gotujemy do miękkości. Sos doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy masło. Na koniec śmietanę mieszamy z mąką, zaprawiamy gorącym sosem i łączymy całość. Zagotowujemy. Gołąbki podjemy polane gorącym sosem.

Gołąbki z kaszą gryczaną i ziemniakami – kuchnia podkarpacka

Więcej przepisów na podkarpackie gołąbki znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Placki do rosołu – kuchnia podkarpacka

Placki do rosołu – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Nadolany, gmina Bukowsko, powiat sanocki

Rosół i makaron to jedno z najbardziej oczywistych połączeń w polskiej kuchni. Ale czy na pewno, a raczej, czy wszędzie? W niektórych domach w naszym regionie zamiast makaronu do rosołu podaje się gotowane ziemniaki. Na Podkarpaciu są też takie miejsca, gdzie rosół jada się z bardzo nietypowym dodatkiem – z cienkimi plackami pieczonymi na kuchennej blasze. Placki te łamie się na kawałki i zalewa gorącym rosołem. Namoknięte miękną i przypominają w smaku kluski. Przepis na takie placki podaję za Kołem Gospodyń Wiejskich w Nadolanach. Panie z KGW polecają je również jako samodzielną przekąskę.

Przepis pochodzi z publikacji „Dziedzictwo kulinarne Gminy Bukowsko”, wydanej przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bukowskiej w Bukowsku.

Placki do rosołu – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 250 g mąki pszennej
• 1 jajko
• duża szczypta sody oczyszczonej
• 1/2 łyżeczki soli
• 2-3 łyżki śmietany

Wszystkie składniki łączymy ze sobą, żeby otrzymać luźne ciasto. Jeśli jest zbyt twarde, dodajemy więcej śmietany. Z ciasta odrywamy niewielkie kawałki i wałkujemy cienko. Można też rozwałkować większy kawałek i go pokroić. Placki krótko pieczemy z obu stron na płycie kuchennego pieca lub na suchej patelni z nieprzywieralnym dnem. Łamiemy na mniejsze kawałki, wkładamy na dno talerza i zalewamy gorącym rosołem.

Więcej podkarpackich przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Zupa Śliwianka z Kuryłówki – kuchnia podkarpacka

Zupa Śliwianka z Kuryłówki – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Kuryłówka, gmina Kuryłówka, powiat leżajski

Zupy ze świeżych owoców podawane na zimno to specjał, który kojarzy się z latem. Jednak niektóre owoce pełnego smaku nabierają dopiero jesienią i to wówczas przyrządza się z nich zupy owocowe. Tak jest w przypadku śliwek węgierek, które najlepsze są we wrześniu i październiku. W Kuryłówce gotuje się z nich śliwiankę o lekko korzennym aromacie, który zupa zawdzięcza goździkom i cynamonowi. Zupę z rozgotowanych przetartych owoców zagęszcza się śmietaną z mąką i podaje na zimno z łazankami. Jeśli podobnie jak ja, ze wszystkich zup owocowych najbardziej lubicie śliwkową, polecam przepis Koła Gospodyń Wiejskich z Kuryłówki, który opublikowano w „Wielkiej księdze tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego”, wydanej przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”.

Zupa Śliwianka z Kuryłówki – kuchnia podkarpacka

Składniki:

Zupa:

• 0,5 kg śliwek węgierek
• 2-3 goździki
• 3 łyżki śmietany
• 1 płaska łyżka mąki pszennej
• 1-2 łyżki cukru
• duża szczypta soli
• cynamon

Ciasto:

• 200-300 g mąki pszennej
• 1/2 szklanki ciepłej wody
• 1 jajko
• duża szczypta soli

Ze śliwek usuwamy pestki i zalewamy je taką ilością wody, żeby śliwki były przykryte. Dodajemy goździki i gotujemy na wolnym ogniu do rozgotowania śliwek (około 15 minut od zagotowania). Na garnku kładziemy sito i przelewamy na nie wywar ze śliwkami. Do wywaru przecieramy śliwki i dodajemy do nich śmietanę wymieszaną z mąką oraz cukier, sól i cynamon. Całość zagotowujemy i studzimy.

Z podanych składników wyrabiamy ciasto i cieniutko rozwałkowujemy. Podsypane mąką zostawiamy na 10 minut, żeby lekko przeschło. Kroimy je w pasy szerokości około 2 cm, a następnie w kwadraty, jak łazanki. Gotujemy je w lekko osolonej wodzie przez kilka minut, a następnie przelewamy zimną wodą.

Śliwiankę podajemy na zimno razem z łazankami.

 

Więcej regionalnych przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKRPACKA

Zapraszam :)

 

Zupa jarzynowa zasmażana – kuchnia podkarpacka

Zupa jarzynowa zasmażana – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: gmina Dębica, powiat dębicki

Podobno wielu obcokrajowców zachwyca w polskiej kuchni mnogość i różnorodność zup. Sami chyba jednak tego nie doceniamy. Dzielimy zupy z grubsza na pomidorową, ogórkową i jarzynową, a każda z nich w każdym domu gotowana jest trochę inaczej. Zupa jarzynowa jest pod tym względem szczególna, ponieważ można ją ugotować na wiele sposobów– z różnych sezonowych warzyw, z różnymi dodatkami, zagęszczaną na różne sposoby. Tym razem proponuję Wam zupę z jesiennych warzyw, która zagęszczona jest zasmażką. Autorki przepisu zwracają uwagę na jeden wyjątkowy dodatek – świeżą miętę, która dodana na końcu, podkreśla smak zupy.

Przepis pochodzi z publikacji „Kulinarne wędrówki po Gminie Dębica”.

Zupa jarzynowa zasmażana – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 500 g kości kulinarnych
• 2,5 litra wody
• 150 g marchewki
• 50 g pietruszki
• 80 g selera
• 80 g pora
• 50 g cebuli
• 500 g ziemniaków
• 150 g fasolki szparagowej
• 100 g kapusty
• 100 g słoniny
• 50 g mąki pszennej
• sól i pieprz
• natka pietruszki
• świeża mięta

Wodę solimy płaską łyżką soli, wkładamy do niej kości kulinarne i na wolnym ogniu przez 30 minut gotujemy wywar. W tym czasie marchewkę, pietruszkę i seler obieramy, a potem kroimy w kostkę. Obraną cebulę kroimy w drobną kosteczkę. Pora kroimy w krążki, a fasolę szparagową na mniejsze kawałki. Ziemniaki obieramy i kroimy w grubą kostkę. Kapustę cienko szatkujemy.

Do odcedzonego wywaru dodajemy warzywa i gotujemy około pół godziny. W międzyczasie słoninę kroimy w drobną kostkę i na małym ogniu wytapiamy skwarki. Jeśli tłuszczu jest bardzo dużo, część można odlać. Do pozostałego tłuszczu ze skwarkami wsypujemy mąkę i smażymy aż mąka lekko zbrązowieje. Zasmażkę przekładamy do zupy. Doprawiamy solą, pieprzem, natką pietruszki i świeżą posiekaną miętą.

Więcej podkarpackich zup znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKRPACKA

Zapraszam :)

Babka ziemniaczana z kaszanką – kuchnia podkarpacka

Babka ziemniaczana z kaszanką – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Temeszów, gmina Dydnia, powiat brzozowski

Babka ziemniaczana to potrawa wywodząca się z Kresów Wschodnich. Choć współcześnie nie jest już tak popularna jak niegdyś, nadal jest daniem chętnie przygotowywanym w niektórych zakątkach naszego regionu. Przygotowuje się ją z tartych ziemniaków, do których dodaje się smażony boczek z cebulą, śmietanę i jajka. Przyprawioną masę zapieka się w foremce i podaje na gorąco ze śmietaną lub sosem grzybowym. Babkę można również pokroić w grube plastry i podsmażyć z obu stron przed podaniem. Przepis, który dzisiaj proponuję, jest szczególny ze względu na dodatek kaszanki. Nie dominuje ona dania, ale jest delikatnym akcentem smakowym, który urozmaica potrawę. Na wierzchu babki układa się plasterki słoniny, która ma zapobiegać wysychaniu dania podczas pieczenia. Moja słoninka nieco się zrolowała, co nie było efektem zamierzonym, jednak uznałam, że pokażę Wam babkę właśnie taką, zwłaszcza że  smakowała doskonale :)

Przepis Klubu Seniora w Temeszowie pochodzi z publikacji „Z dydyńskiego ogrodu na stół” wydanej przez Urząd Gminy w Dydni.

Babka ziemniaczana z kaszanką – kuchnia podkarpacka

Składniki na keksówkę 31x13 cm:

• 1 kg obranych ziemniaków
• 150 g kaszanki
• 150 g boczku wędzonego
• 2 cebule
• 2 jajka
• 1 łyżka mąki pszennej
• 1 łyżka mąki ziemniaczanej
• 50 ml śmietany 30%
• 2 łyżki majeranku
• 1 łyżeczka soli
• 1 łyżeczka pieprzu
• kilka cienkich plasterków słoniny
• kawałek masła i kilka łyżek bułki tartej do foremki

Boczek kroimy w drobną kostkę, cebulę również. Boczek podsmażmy na patelni, a kiedy wytopi się trochę tłuszczu, dodajemy cebulę i smażymy do miękkości cebuli. Dodajemy kaszankę bez osłonki pokrojoną w plasterki. Smażymy wszystko kilka minut.

Ziemniaki ścieramy na tarce o drobnych oczkach. Wykładamy na sitko i odciskamy nad miską. Odciśnięty płyn wylewamy, a do skrobi osadzonej na dnie miski dodajemy gorący boczek z cebulą i kaszanką. Zaparzenie ziemniaków gorącymi dodatkami zapobiegnie ich ciemnieniu. Dodajemy obie mąki, jajka, śmietanę, majeranek, sól oraz pieprz. Dobrze mieszamy.

Keksówkę smarujemy masłem i oprószamy bułką tartą. Wykładamy masę ziemniaczaną i na wierzchu układamy plasterki słoniny. Pieczemy 90 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C (grzałka góra-dół).

Babka ziemniaczana z kaszanką – kuchnia podkarpacka

Więcej tradycyjnych przepisów z regionu znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Pierogi ruskie z miętą - kuchnia podkarpacka

 

Pierogi ruskie z miętą - kuchnia podkarpacka

Pierogi ruskie z miętą – kuchnia podkarpacka
Lokalizacja: Kołodzieje, gmina Bojanów, powiat stalowowolski

Mięta w tradycyjnej kuchni naszego regionu ma wiele zastosowań – od napojów i naparów, po dania obiadowe, od słodkich potraw, po typowo wytrawne dania, od dominującego składnika, po lekki akcent smakowy. W tej ostatniej roli występuje ona w pierogach ruskich, jakie podaje się, szczególnie latem, w Kołodziejach, miejscowości położonej na północy Podkarpacia, w dawnej Puszczy Sandomierskiej. Choć mięta to zaledwie dodatek do typowego farszu, czyli ziemniaków, białego sera i cebulki, to jednak ożywia ona na smak i charakter dania. Polecam urozmaicić sobie od czasu do czasu jedno z ulubionych polskich dań :)

Przepis został opracowany na podstawie informacji od Koła Gospodyń i Gospodarzy Wiejskich w Kołodziejach – dziękuję i serdecznie pozdrawiam :)

Pierogi ruskie z miętą - kuchnia podkarpacka

Składniki na około 60 sztuk:

Ciasto:

• 500 g mąki pszennej
• 2 łyżki oleju
• 1/2 łyżeczki soli
• około 1 szklanki ciepłej wody

Farsz:

• 8 średnich ziemniaków
• 300-400 g półtłustego białego sera (twarogu)
• 1 niewielka cebula
• 2-3 łyżki posiekanej świeżej mięty (lub inna ilość wg upodobań)
• 1 łyżka masła
• sól i pieprz do smaku
• masło do okraszenia

Przygotowujemy farsz.

Ziemniaki obieramy, myjemy i gotujemy w posolonej wodzie. Biały ser i przestygnięte ziemniaki przeciskamy przez praskę. Cebulę drobniutko siekamy i dusimy ją z odrobiną soli na maśle. Cebula ma być miękka, ale nie zrumieniona. Do ziemniaków i sera dodajemy cebulę, miętę i doprawiamy solą oraz pieprzem. Mieszamy.

Wyrabiamy ciasto.

Mąkę przesiewamy, dodajemy do niej sól i olej. Wlewamy po trochę wodę i mieszamy. Kiedy cała woda jest już połączona z mąką, wyrabiamy ciasto.

Stolnicę podsypujemy lekko mąką, rozwałkowujemy ciasto na grubość około 2-3 mm i wycinamy kółka o średnicy około 5 cm. Na każde kółko nakładamy dużą łyżeczkę farszu i sklejamy brzegi.

W dużym garnku zagotowujemy wodę i solimy ją. Zmniejszamy lekko ogień, mieszamy wodę drewnianą łyżką i wrzucamy do niej około 12 pierogów. Od czasu do czasu mieszamy lekko drewnianą łyżką, by pierogi nie przywarły do dna. Kiedy wypłyną na wierzch, gotujemy je jeszcze przez około 3 minuty. Pierogi wyciągamy łyżką cedzakową. Gotowe porcje okraszamy masłem.

Pierogi ruskie z miętą - kuchnia podkarpacka

Więcej podkarpackich przepisów na pierogi znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Pierożki z marmoladą – kuchnia podkarpacka

Pierożki z marmoladą – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Gogołów, gmina Frysztak, powiat strzyżowski 

Ciasto krucho-drożdżowe to jedno z tych wdzięcznych ciast, które łatwo się wyrabia, a upieczone jest smaczne i długo zachowuje świeżość. Dlatego w naszym regionie z takiego właśnie ciasta często piecze się ciasteczka. Jeśli rozwałkuje się je cienko, ciastka są kruche i delikatne. Przygotowane z ciasta nieco grubszego, są miękkie i mięsiste. Osobiście lubię tę pierwszą wersję, dlatego rozwałkowuję ciasto dość cienko, co i Wam polecam. Panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Gogołowie ciastka krucho-drożdżowe przygotowują w formie pierożków. Zlepione brzegi ciastek lubią się w piekarniku lekko otworzyć, jednak po upieczeniu wracają do swojego kształtu, a marmolada pozostaje w środku. Warto dodać, że ciasto przygotowuje się praktycznie bez cukru (poza tą niewielką ilością potrzebną do obudzenia drożdży), a cała słodycz ciastek pochodzi z marmolady. Warto więc do tego wypieku wybrać dobrą, gęstą marmoladę o ulubionym smaku. Sprawdzą się też powidła, byle by nie były zbyt wodniste. Zapraszam do wypróbowania tego prostego i szybkiego przepisu, który pochodzi z publikacji „Czarnorzecko-Strzyżowska kraina smaków. Tradycyjne przepisy kulinarne Kół Gospodyń Wiejskich z terenu działania Stowarzyszenia Czarnorzecko-Strzyżowska Lokalna Grupa Działania”.

Pierożki z marmoladą – kuchnia podkarpacka

Składniki na około 40 sztuk:

• 300 g mąki pszennej
• 3 żółtka
• 250 g margaryny lub masła
• 1,5 łyżki gęstej śmietany
• 15 g drożdży
• 1/2 łyżeczki cukru
• 300 g marmolady
• cukier puder do oprószenia

Drożdże wkładamy do kubka i rozcieramy z cukrem za pomocą łyżki, aż zamienią się w płyn. Dodajemy łyżkę mąki, śmietanę, mieszamy i odstawiamy na około 10-15 minut.

Mąkę przesiewamy i siekamy z margaryną lub masłem. Dodajemy żółtka, drożdże ze śmietaną i zagniatamy ciasto. Odkładamy je do lodówki i przygotowujemy stolnicę, którą oprószamy mąką. Odrywamy połowę ciasta (reszta czeka w lodówce) i rozwałkowujemy je na grubość około 3 mm. Wycinamy kółka średnicy 6-7 cm. Na każde kółko nakładamy pół łyżeczki marmolady i zlepiamy brzegi (podobnie jak zlepia się pierogi). Pierożki układamy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Z drugą częścią cista postępujemy tak samo. Pierożki pieczemy około 15 minut w temperaturze 180 stopni C (grzałka góra-dół). Wystudzone pierożki oprószamy cukrem pudrem.

 

Więcej regionalnych przepisów na smaczne ciastka znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Makownik – kuchnia podkarpacka

Makownik – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Nowosiółki Dydyńskie, gmina Fredropol, powiat przemyski

Zawijane makowce w cieście drożdżowym to świąteczny klasyk, którego nie trzeba reklamować. Ale być może zainteresuje Was przepis, w którym do ciasta zamiast masła dodaje się olej, a mak jest nie tylko parzony, ale również smażony? Zapraszam na makownik według przepisu Koła Gospodyń Wiejskich „Pokolenie” w Nowosiółkach Dydyńskich. Żeby zminimalizować ryzyko pęknięcia makowca polecam owinąć go papierem do pieczenia, jednak oryginalny przepis o tym nie wspomina, więc pozostawiam to Waszemu doświadczeniu :)

Przepis na makownik pochodzi z publikacji „Przepisy kulinarne naszych przodków LGD „Ziemia Przemyska”.

Makownik – kuchnia podkarpacka

Składniki na 2 makowniki:

Ciasto:

• 500 g mąki pszennej
• 3 żółtka
• 0,5 szklanki oleju
• 50 g drożdży
• 250 ml mleka
• 3 łyżki cukru
• sól

Masa makowa:

• 500 g maku suchego
• 100 g masła
• 0,75 szklanki cukru
• 0,5 szklanki miodu
• 3 całe jajka
• bakalie
• olejek migdałowy

Z drożdży, cukru i odrobiny letniego mleka robimy rozczyn. Odstawiamy go na 15 minut aż podrośnie. Do przesianej mąki dodajemy rozczyn, żółtka, pozostały cukier, resztę mleka, dużą szczyptę soli i olej. Zagniatamy ciasto i odstawiamy je do wyrośnięcia. Mak parzymy gorącą wodą, odstawiamy na 30 minut. Po tym czasie dobrze go odciskamy z wody i mielimy na drobnym sitku. Masło roztapiamy, dodajemy cukier, miód, zmielony mak, bakalie, olejek i żółtka, a następnie całość podsmażamy, a potem studzimy. Białka ubijamy na sztywną pianę i dodajemy do przestudzonego maku delikatnie mieszając. Ciasto dzielimy na dwie części, każdą część rozwałkowujemy, nakładamy masę makową i zwijamy w rulon. Każdy makownik dwukrotnie zawijamy ściśle papierem do pieczenia tak, żeby nie było większego luzu niż na jeden palec.  Odstawiamy na 30 minut do wyrośnięcia. Pieczemy w temperaturze 180 stopni C przez 40 minut. Makowniki można oprószyć cukrem pudrem lub polukrować.

Makownik – kuchnia podkarpacka

Więcej przepisów na regionalne słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Kamienica Górna, gmina Brzostek, powiat dębicki

Zapraszam Was dzisiaj na kolejne nietypowe wigilijne danie z naszego regionu.  Makówka to masa z maku i mleka, przekładana plasterkami bułki pszennej i orzechami z rodzynkami. Danie przyrządza się dzień wcześniej, dzięki czemu słodzone mleko przenika przez wszystkie warstwy i łączy je. Na swój sposób makówka w smaku przypomina makowiec. W Kamienicy Górnej podaje się ją podczas wigilijnej wieczerzy.

Przepis Stowarzyszenia Wiejskiego „Kamienica” pochodzi z publikacji „Bożonarodzeniowe smaki”.

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 1-1½ l mleka
• 5 dużych łyżek cukru
• 250 g maku zmielonego na sucho
• 2 pszenne bułki
• 150 g orzechów laskowych
• 50-100 g orzechów włoskich
• 150 g rodzynek

Cukier mieszamy z litrem mleka i zagotowujemy. Dodajemy zmielony mak i jeszcze raz zagotowujemy. Bułki kroimy na plastry, orzechy kroimy dość drobno. Następnie układamy warstwami w szklanej misce na przemian: plasterki bułki, orzechy z rodzynkami i  co warstwa przelewamy schłodzonym mlekiem z makiem. Pozostawiamy do następnego dnia. Jeśli makówki będą na następny dzień zbyt suche, można je delikatnie przelać letnim mlekiem. Na wierzchu układamy orzechy i rodzynki.

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Więcej podkarpackich świątecznych przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam serdecznie :)

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Wólka Tanewska, gmina Ulanów, powiat niżański

Kasza jęczmienna ze śliwkami jest popularnym wigilijnym daniem na Podkarpaciu, szczególnie w jego południowej części. Na północy województwa, w okolicach Sanu, w wigilijny wieczór podaje się podobne danie z kaszy i śliwek. Jego bazą jednak jest kasza jaglana gotowana na mleku, a nie jęczmienna, co znacząco zmienia smak dania. Przyznam się, że choć nie ugotowałam kaszy na sypko (nie powstrzymałam się przed mieszaniem w obawie przed przypaleniem kaszy), to danie szczególnie przypadło mi do gustu. Może to dlatego, że też jestem z północy regionu, a tutaj ta kasza była bardziej popularna, np. jako farsz do pierogów czy nawet gołąbków? Niemniej zapewniam, że lekko słona kasza jaglana ugotowana na mleku, która czerpie słodycz jedynie z suszonych śliwek i rodzynek, to danie warte miejsca na świątecznych stołach i mam nadzieję, że nie zostanie zapomniane. Dziękuję Małgorzacie, że zechciała podzielić się ze mną tym przepisem :)

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Składniki na dużą salaterkę (jak na zdjęciach):

• 200 g kaszy jaglanej
• 2,5 szklanki mleka
• 0,5 płaskiej łyżeczki soli
• 1 łyżka masła
• kilka suszonych śliwek
• 50 g rodzynek

Suszone śliwki zalewamy gorącą wodą i odstawiamy aż zmiękną. Odcedzamy je. Jeśli są duże, kroimy je na mniejsze kawałki. Mleko solimy i zagotowujemy. Wsypujemy do niego opłukaną kaszę i gotujemy na wolnym ogniu do miękkości około 15-20 minut (kasza mieszana będzie miała zwartą konsystencję). Do ugotowanej kaszy dodajemy łyżkę masła, śliwki i rodzynki. Mieszamy i odstawiamy na kilkanaście minut, żeby kasza napęczniała, ale nie wystygła.

Więcej podkarpackich specjałów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Torki, gmina Medyka, powiat przemyski

W centralne i wschodniej części Podkarpacia, na Pogórzu Przemyskim i Dynowskim, jednym z wigilijnych dań często bywa zupa na kapuście kiszonej lub samym soku z takiej kapusty, gotowana z suszonymi grzybami i kaszą jęczmienną. W zależności od lokalnej tradycji zupa ta nosi nazwę kwas, kwasówka albo kwaśnica. W miejscowości Torki pod Medyką zupę tę doprawia się czosnkiem, co bardzo intensyfikuje jej smak. Zapraszam więc na kolejną wersję podkarpackiej wigilijnej kwasówki.

Przepis Świetlicy wiejskiej w Torkach pochodzi z publikacji „Kulinarne skarby Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Przemyska””.

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 0,5 kg kapusty kiszonej
• 0,5 szklanki suszonych grzybów
• 5 łyżek kaszy jęczmiennej grubej
• 3 liście laurowe
• 5 ziaren ziela angielskiego
• 3 ząbki czosnku
• sól
• pieprz
• woda

Do garnka wkładamy odciśniętą kiszoną kapustę, suszone grzyby, ziele angielskie, liście laurowe i zalewamy wodą. Gotujemy na bardzo wolnym ogniu około godziny, aż kapusta i grzyby zmiękną. Dodajemy kaszę jęczmienną i gotujemy dalej do miękkości kaszy. Na koniec dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek, sól i pieprz.

 

Zapraszam do zakładki

KUCHNIA PODKARPACKA

po więcej regionalnych przepisów :)

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: powiat rzeszowski

Z różnicą między piernikiem a miodownikiem jest jak z tym jajkiem i kurą. Co było pierwsze? :) W sieci można przeczytać, że miodownik jest odmianą piernika. Równie łatwo znaleźć informację, że miodownik jest pierwowzorem piernika. A jaka jest prawda? Leży pewnie gdzieś po środku. Piernik charakteryzuje użycie przypraw korzennych, które pochodzą z innego kontynentu, a więc w naszym regionie to zapewne miodownik był tym wypiekiem, który pojawił się jako pierwszy, ponieważ pieczono go z lokalnie dostępnych składników. Najważniejszym z nich jest miód, który nie tylko nadaje miodownikowi smak, ale też wpływa na jego zwartą strukturę i skarmelizowany kolor. Gdzieś po drodze powstawały różne kombinacje tych ciast i tak oto prezentuję Wam dzisiaj przepis na miodownik z dodatkiem przepraw korzennych, a więc dwa w jednym :) Jeśli nie możecie się zdecydować, czy upiec piernik czy miodownik, to może właśnie znaleźliście rozwiązanie :) 

Przepis na miodownik z orzechami pochodzi z książki wydanej przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia” pt. „Wielka księga tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego”. Przepis na polewę to moja sprawdzona (choć nie tradycyjna) propozycja :)

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Składniki na keksówkę 11x35 cm:

• 200 g mąki pszennej
• 4 jajka
• 1/2 szklanki oleju
• 1/2 szklanki cukru
• 2/3 szklanki miodu
• 2/3 szklanki śmietany
• 1/2 szklanki siekanych orzechów włoskich
• 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
• szczypta proszku do pieczenia
• szczypta amoniaku
• 1 łyżeczka przyprawy do piernika
• 2/3 małego słoiczka powideł śliwkowych
• polewa czekoladowa

Białka ubijamy na sztywno i odstawiamy. Mąkę przesiewamy, dodajemy do niej sodę, proszek do pieczenia, amoniak i przyprawę do piernika. W osobnej misce ucieramy żółtka z cukrem. Dodajemy olej, śmietanę i miksujemy. Następnie dodajemy mąkę z orzechami i dokładnie mieszamy. Na koniec dodajemy trochę ubitych białek i mieszamy, żeby rozluźnić ciasto. Dodajemy pozostałe białka i mieszamy całość. Keksówkę wykładamy papierem do pieczenia i przelewamy ciasto. Pieczemy w 175 stopniach C przez 50-55 minut. Jeśli wierzch zacznie się za bardzo rumienić, przykrywamy go arkuszem folii aluminiowej.

Wystudzony miodownik przecinamy wzdłuż i przekładamy powidłami śliwkowymi. Wierzch dekorujemy polewą.

Polewa czekoladowa:

• 50 g masła
• 3 łyżki cukru pudru
• 2,5 łyżki kwaśnej śmietany
• 1,5 łyżki kakao
• 0,5 łyżki żelatyny + 1 łyżka wrzątku

Żelatynę zalewamy wrzątkiem i odstawiamy do napęcznienia. Masło roztapiamy, dodajemy do niego cukier puder, kakao, śmietanę i cały czas mieszamy, aż składniki się połączą. Ściągamy z gazu i dodajemy żelatynę. Mieszamy aż polewa zacznie gęstnieć. Polewamy miodownik.

 

Więcej przepisów na podkarpackie słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: gmina Tarnobrzeg, powiat tarnobrzeski

Dania, które towarzyszą nam podczas świąt, odzwierciedlają nie tylko kulturę kulinarną regionu, ale też zwyczaje panujące w naszej rodzinie. Taki właśnie rodzinny świąteczny przepis z Tarnobrzega i okolic otrzymałam od Pani Marii Walentyny. W jej domu gotowane suszone grzyby wysmaża się ze śmietaną i dodaje się je do wywaru grzybowego z zakwasem na barszcz. Tak przygotowana zupa grzybowa ma lekko kwaskowy posmak barszczu, a jednocześnie przyjemny kremowy smak śmietany. Ten smaczny barszcz podaje się z uszkami grzybowymi.

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Składniki:

• 2 litry wody
• 10 g suszonych grzybów (najlepiej prawdziwki/borowiki)
• 250 ml zakwasu na barszcz
• 100 ml gęstej śmietany
• sól i pieprz
• uszka grzybowe

Dzień wcześniej grzyby zalewamy wodą i odstawiamy. Na drugi dzień wodę z grzybami lekko solimy (1 płaska łyżeczka soli) i gotujemy pod przykryciem na wolnym ogniu do miękkości. Ugotowane grzyby wyciągamy, a wywar przecedzamy. Grzyby kroimy w paski i przekładamy na patelnię. Dodajemy śmietanę i smażymy na wolnym ogniu około 10-15 minut. Do garnka z wywarem z grzybów dodajemy po trochę zakwas na barszcz i zagotowujemy. Dodajemy też śmietanę z grzybami. Zagotowujemy i doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Podajemy z uszkami grzybowymi.

 

Więcej świątecznych przepisów z naszego regionu znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Bieździedza, gmina Kołaczyce, powiat jasielski 

Zima to najlepsza pora na ciasto miodowe, zwłaszcza w formie przekładańca. Taki rodzaj ciast w naszym regionie jest bardzo popularny i pieczony w wielu odmianach. Kruche placki przekłada się masami i pozostawia nawet na dwa dni, żeby ciasto stało się zwarte i wilgotne. A jedną z najpopularniejszych mas do zimowych przekładańców jest masa grysikowa. Swoją drogą niedawno dowiedziałam się, że słowo grysik to nasz lokalny regionalizm. Pozostała część Polski używa kaszy manny ;)

Przepis pana Marcina Janika pochodzi z „Wielkiej księgi tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego” wydanej przez Stowarzyszenie na Rzesz Rozwoju i Promocji Podkarpacia Pro Carpathia.

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka

Składniki na blaszkę 25x35 cm:

Ciasto (na 4 blaty):

• 800 g mąki pszennej
• 300 g smalcu
• 200 g miodu prawdziwego
• 2 jajka
• 2 łyżeczki sody oczyszczonej

Masa grysikowa:

• 750 ml mleka
• 5 łyżek grysiku (sypkiej kaszy manny)
• 3/4 szklanki cukru kryształu
• 250 g miękkiego masła

Dodatkowo:

• 1 słoiczek powideł śliwkowych
• cukier puder do posypania

Mąkę siekamy ze smalcem. Dodajemy miód, jajka, sodę oczyszczoną i zagniatamy ciasto. Dzielimy je na 4 równe części i odkładamy do lodówki na 2 godziny. Każdą część rozwałkowujemy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy przez 9 minut w piekarniku nagrzanym do 200 stopni C.

Mleko zagotowujemy, dodajemy do niego grysik i często mieszając gotujemy do zgęstnienia (około 10-15 minut). Na koniec dodajemy cukier i dobrze mieszamy. Przykrywamy i odstawiamy do wystygnięcia. Miękkie masło ucieramy dodając do niego po łyżce grysiku.

Przekładamy ciasto: na pierwszy placek wykładamy połowę masy grysikowej i przykrywamy drugim plackiem, na którym rozsmarowujemy powidła. Na powidła kładziemy trzeci placek, rozsmarowujemy na nim drugą połowę masy grysikowej i przykrywamy ostatnim blatem. Ciasto szczelnie zakrywamy (na przykład folią spożywczą) i odstawiamy w chłodne miejsce. Przed krojeniem oprószamy cukrem pudrem.

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka

Inne przepisy na podkarpackie ciasta znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)