Kruszonka lasowiacka

Lasowiacy to ludność zamieszkująca tereny dawnej Puszczy Sandomierskiej, głównie Równinę Tarnobrzeską i Płaskowyż Kolbuszowski, a więc północne regiony Podkarpacia. Jedną z tradycyjnych potraw regionu jest kruszonka lasowiacka.

Jest to kruche ciasto składające się z 3 warstw: warstwa rozwałkowanego kruchego jasnego ciasta, na niej powidła śliwkowe i piana z białek, następnie warstwa kakaowego kruchego ciasta starta na tarce, na którą wykłada się drugą część piany z białek i wysypuje orzechami i rodzynkami, a na wierzch ściera się trzecią część kruchego, jasnego ciasta.

Kruszonka lasowiacka wciąga. Z pozoru jest to słodkie, kruche ciasto i… i tyle. A jednak ten orzeszek, te powidła…. Mniam. Zgodnie z tradycją do ciasta podaje się mleko. Idealne wprost połączenie. Takie z dzieciństwa :) U mojej babci też zawsze jadało się ciasta popijając je mlekiem. Do tej pory kiedy jem makowca albo ciasto drożdżowe (albo pierogi!) muszę mieć mleko :)

Swoją drogą, mam nieodparte wrażenie, że kruszonka była pierwowzorem ciasta zwanego pychotką. Gdyby tak zamienić warstwę kakaową na masę budyniową z kruszonki wyszłaby właśnie pychotka :) (no i oczywiście 2 placki upiec osobno).

Składniki na brytfankę 25 x 35 cm

• 600 g mąki
• 300 g margaryny
• 6 jajek – białka i żółtka osobno
• 2 płaskie łyżeczki proszku do pieczenia
• 2 łyżki kakao
• 300 g cukru do ciasta (dałam 100 g bo jednak 300 g to strasznie dużo)
• 200 g cukru pudru
• 1 łyżka kwaśnej śmietany
• 2/3 słoika powideł śliwkowych
• 100 g posiekanych orzechów włoskich
• 100 g rodzynek

Z przesianej mąki, margaryny, żółtek i cukru zagnieść ciasto i podzielić je na 3 części. Do pierwszej części dodać 1 łyżkę kwaśnej śmietany. Do drugiej dodać kakao, a trzecią zostawić, jaka jest. Ciasta dobrze schłodzić, najlepiej wkładając części owinięte folią do zamrażalnika na kilkanaście minut.

Białka ubić na sztywno z cukrem pudrem.

Na blachę wyłożoną papierem do pieczenia przenieść rozwałkowane ciasto z dodatkiem śmietany. Posmarować je powidłami, a na nie wyłożyć połowę piany z białek. Na białka zetrzeć na tarce o grubych oczkach ciasto z kakao. Na to wyłożyć pozostałą pianę z białek, posypać orzechami i rodzynkami i na wierzch zetrzeć trzecią część kruchego ciasta.

Ciasto piec w 175-180 stopniach około 45 minut. Upieczone ciasto powinno być rumiane i chrupiące.

Kruszonka lasowiacka została wpisana na listę produktów tradycyjnych przez Góreckie Stowarzyszenie Kobiet Victoria. Niestety nie mam przepisu oryginalnego, więc nie wiem czy jest on identyczny z podanym przeze mnie, jednak sądzę że nie ma większych różnic. Mój przepis pochodzi STĄD.


Przepis bierze udział w akcji: