niedziela, 22 grudnia 2024

Makownik – kuchnia podkarpacka

Makownik – kuchnia podkarpacka
Makownik – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Nowosiółki Dydyńskie, gmina Fredropol, powiat przemyski

Zawijane makowce w cieście drożdżowym to świąteczny klasyk, którego nie trzeba reklamować. Ale być może zainteresuje Was przepis, w którym do ciasta zamiast masła dodaje się olej, a mak jest nie tylko parzony, ale również smażony? Zapraszam na makownik według przepisu Koła Gospodyń Wiejskich „Pokolenie” w Nowosiółkach Dydyńskich. Żeby zminimalizować ryzyko pęknięcia makowca polecam owinąć go papierem do pieczenia, jednak oryginalny przepis o tym nie wspomina, więc pozostawiam to Waszemu doświadczeniu :)

Przepis na makownik pochodzi z publikacji „Przepisy kulinarne naszych przodków LGD „Ziemia Przemyska”.

Makownik – kuchnia podkarpacka
Makownik – kuchnia podkarpacka

Składniki na 2 makowniki:

Ciasto:

  • 500 g mąki pszennej
  • 3 żółtka
  • 0,5 szklanki oleju
  • 50 g drożdży
  • 250 ml mleka
  • 3 łyżki cukru
  • sól

Masa makowa:

  • 500 g maku suchego
  • 100 g masła
  • 0,75 szklanki cukru
  • 0,5 szklanki miodu
  • 3 całe jajka
  • bakalie
  • olejek migdałowy

Z drożdży, cukru i odrobiny letniego mleka robimy rozczyn. Odstawiamy go na 15 minut aż podrośnie. Do przesianej mąki dodajemy rozczyn, żółtka, pozostały cukier, resztę mleka, dużą szczyptę soli i olej. Zagniatamy ciasto i odstawiamy je do wyrośnięcia. Mak parzymy gorącą wodą, odstawiamy na 30 minut. Po tym czasie dobrze go odciskamy z wody i mielimy na drobnym sitku. Masło roztapiamy, dodajemy cukier, miód, zmielony mak, bakalie, olejek i żółtka, a następnie całość podsmażamy, a potem studzimy. Białka ubijamy na sztywną pianę i dodajemy do przestudzonego maku delikatnie mieszając. Ciasto dzielimy na dwie części, każdą część rozwałkowujemy, nakładamy masę makową i zwijamy w rulon. Każdy makownik dwukrotnie zawijamy ściśle papierem do pieczenia tak, żeby nie było większego luzu niż na jeden palec.  Odstawiamy na 30 minut do wyrośnięcia. Pieczemy w temperaturze 180 stopni C przez 40 minut. Makowniki można oprószyć cukrem pudrem lub polukrować.

Makownik – kuchnia podkarpacka
Makownik – kuchnia podkarpacka


Więcej przepisów na regionalne słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)


sobota, 21 grudnia 2024

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka
Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Kamienica Górna, gmina Brzostek, powiat dębicki

Zapraszam Was dzisiaj na kolejne nietypowe wigilijne danie z naszego regionu.  Makówka to masa z maku i mleka, przekładana plasterkami bułki pszennej i orzechami z rodzynkami. Danie przyrządza się dzień wcześniej, dzięki czemu słodzone mleko przenika przez wszystkie warstwy i łączy je. Na swój sposób makówka w smaku przypomina makowiec. W Kamienicy Górnej podaje się ją podczas wigilijnej wieczerzy.

Przepis Stowarzyszenia Wiejskiego „Kamienica” pochodzi z publikacji „Bożonarodzeniowe smaki”.

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka
Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 1-1½ l mleka
  • 5 dużych łyżek cukru
  • 250 g maku zmielonego na sucho
  • 2 pszenne bułki
  • 150 g orzechów laskowych
  • 50-100 g orzechów włoskich
  • 150 g rodzynek

Cukier mieszamy z litrem mleka i zagotowujemy. Dodajemy zmielony mak i jeszcze raz zagotowujemy. Bułki kroimy na plastry, orzechy kroimy dość drobno. Następnie układamy warstwami w szklanej misce na przemian: plasterki bułki, orzechy z rodzynkami i  co warstwa przelewamy schłodzonym mlekiem z makiem. Pozostawiamy do następnego dnia. Jeśli makówki będą na następny dzień zbyt suche, można je delikatnie przelać letnim mlekiem. Na wierzchu układamy orzechy i rodzynki.

Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka
Makówka wigilijna – kuchnia podkarpacka

Więcej podkarpackich świątecznych przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam serdecznie :)


czwartek, 19 grudnia 2024

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka
Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Wólka Tanewska, gmina Ulanów, powiat niżański

Kasza jęczmienna ze śliwkami jest popularnym wigilijnym daniem na Podkarpaciu, szczególnie w jego południowej części. Na północy województwa, w okolicach Sanu, w wigilijny wieczór podaje się podobne danie z kaszy i śliwek. Jego bazą jednak jest kasza jaglana gotowana na mleku, a nie jęczmienna, co znacząco zmienia smak dania. Przyznam się, że choć nie ugotowałam kaszy na sypko (nie powstrzymałam się przed mieszaniem w obawie przed przypaleniem kaszy), to danie szczególnie przypadło mi do gustu. Może to dlatego, że też jestem z północy regionu, a tutaj ta kasza była bardziej popularna, np. jako farsz do pierogów czy nawet gołąbków? Niemniej zapewniam, że lekko słona kasza jaglana ugotowana na mleku, która czerpie słodycz jedynie z suszonych śliwek i rodzynek, to danie warte miejsca na świątecznych stołach i mam nadzieję, że nie zostanie zapomniane. Dziękuję Małgorzacie, że zechciała podzielić się ze mną tym przepisem :)

Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka
Kasza jaglana ze śliwkami i rodzynkami – kuchnia podkarpacka

Składniki na dużą salaterkę (jak na zdjęciach):

  • 200 g kaszy jaglanej
  • 2,5 szklanki mleka
  • 0,5 płaskiej łyżeczki soli
  • 1 łyżka masła
  • kilka suszonych śliwek
  • 50 g rodzynek

Suszone śliwki zalewamy gorącą wodą i odstawiamy aż zmiękną. Odcedzamy je. Jeśli są duże, kroimy je na mniejsze kawałki. Mleko solimy i zagotowujemy. Wsypujemy do niego opłukaną kaszę i gotujemy na wolnym ogniu do miękkości około 15-20 minut (kasza mieszana będzie miała zwartą konsystencję). Do ugotowanej kaszy dodajemy łyżkę masła, śliwki i rodzynki. Mieszamy i odstawiamy na kilkanaście minut, żeby kasza napęczniała, ale nie wystygła.

Więcej podkarpackich specjałów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

środa, 18 grudnia 2024

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka
Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Torki, gmina Medyka, powiat przemyski

W centralne i wschodniej części Podkarpacia, na Pogórzu Przemyskim i Dynowskim, jednym z wigilijnych dań często bywa zupa na kapuście kiszonej lub samym soku z takiej kapusty, gotowana z suszonymi grzybami i kaszą jęczmienną. W zależności od lokalnej tradycji zupa ta nosi nazwę kwas, kwasówka albo kwaśnica. W miejscowości Torki pod Medyką zupę tę doprawia się czosnkiem, co bardzo intensyfikuje jej smak. Zapraszam więc na kolejną wersję podkarpackiej wigilijnej kwasówki.

Przepis Świetlicy wiejskiej w Torkach pochodzi z publikacji „Kulinarne skarby Lokalnej Grupy Działania „Ziemia Przemyska””.

Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka
Kwasówka z Torek – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 0,5 kg kapusty kiszonej
  • 0,5 szklanki suszonych grzybów
  • 5 łyżek kaszy jęczmiennej grubej
  • 3 liście laurowe
  • 5 ziaren ziela angielskiego
  • 3 ząbki czosnku
  • sól
  • pieprz
  • woda

Do garnka wkładamy odciśniętą kiszoną kapustę, suszone grzyby, ziele angielskie, liście laurowe i zalewamy wodą. Gotujemy na bardzo wolnym ogniu około godziny, aż kapusta i grzyby zmiękną. Dodajemy kaszę jęczmienną i gotujemy dalej do miękkości kaszy. Na koniec dodajemy przeciśnięty przez praskę czosnek, sól i pieprz.

 

Zapraszam do zakładki

KUCHNIA PODKARPACKA

po więcej regionalnych przepisów :)

wtorek, 17 grudnia 2024

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka
Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: powiat rzeszowski

Z różnicą między piernikiem a miodownikiem jest jak z tym jajkiem i kurą. Co było pierwsze? :) W sieci można przeczytać, że miodownik jest odmianą piernika. Równie łatwo znaleźć informację, że miodownik jest pierwowzorem piernika. A jaka jest prawda? Leży pewnie gdzieś po środku. Piernik charakteryzuje użycie przypraw korzennych, które pochodzą z innego kontynentu, a więc w naszym regionie to zapewne miodownik był tym wypiekiem, który pojawił się jako pierwszy, ponieważ pieczono go z lokalnie dostępnych składników. Najważniejszym z nich jest miód, który nie tylko nadaje miodownikowi smak, ale też wpływa na jego zwartą strukturę i skarmelizowany kolor. Gdzieś po drodze powstawały różne kombinacje tych ciast i tak oto prezentuję Wam dzisiaj przepis na miodownik z dodatkiem przepraw korzennych, a więc dwa w jednym :) Jeśli nie możecie się zdecydować, czy upiec piernik czy miodownik, to może właśnie znaleźliście rozwiązanie :) 

Przepis na miodownik z orzechami pochodzi z książki wydanej przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia” pt. „Wielka księga tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego”. Przepis na polewę to moja sprawdzona (choć nie tradycyjna) propozycja :)

Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka
Miodownik z orzechami – kuchnia podkarpacka

Składniki na keksówkę 11x35 cm:

  • 200 g mąki pszennej
  • 4 jajka
  • 1/2 szklanki oleju
  • 1/2 szklanki cukru
  • 2/3 szklanki miodu
  • 2/3 szklanki śmietany
  • 1/2 szklanki siekanych orzechów włoskich
  • 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
  • szczypta proszku do pieczenia
  • szczypta amoniaku
  • 1 łyżeczka przyprawy do piernika
  • 2/3 małego słoiczka powideł śliwkowych
  • polewa czekoladowa

Białka ubijamy na sztywno i odstawiamy. Mąkę przesiewamy, dodajemy do niej sodę, proszek do pieczenia, amoniak i przyprawę do piernika. W osobnej misce ucieramy żółtka z cukrem. Dodajemy olej, śmietanę i miksujemy. Następnie dodajemy mąkę z orzechami i dokładnie mieszamy. Na koniec dodajemy trochę ubitych białek i mieszamy, żeby rozluźnić ciasto. Dodajemy pozostałe białka i mieszamy całość. Keksówkę wykładamy papierem do pieczenia i przelewamy ciasto. Pieczemy w 175 stopniach C przez 50-55 minut. Jeśli wierzch zacznie się za bardzo rumienić, przykrywamy go arkuszem folii aluminiowej.

Wystudzony miodownik przecinamy wzdłuż i przekładamy powidłami śliwkowymi. Wierzch dekorujemy polewą.


Polewa czekoladowa:

  • 50 g masła
  • 3 łyżki cukru pudru
  • 2,5 łyżki kwaśnej śmietany
  • 1,5 łyżki kakao
  • 0,5 łyżki żelatyny + 1 łyżka wrzątku

Żelatynę zalewamy wrzątkiem i odstawiamy do napęcznienia. Masło roztapiamy, dodajemy do niego cukier puder, kakao, śmietanę i cały czas mieszamy, aż składniki się połączą. Ściągamy z gazu i dodajemy żelatynę. Mieszamy aż polewa zacznie gęstnieć. Polewamy miodownik.

 

Więcej przepisów na podkarpackie słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

poniedziałek, 16 grudnia 2024

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka
Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: gmina Tarnobrzeg, powiat tarnobrzeski

Dania, które towarzyszą nam podczas świąt, odzwierciedlają nie tylko kulturę kulinarną regionu, ale też zwyczaje panujące w naszej rodzinie. Taki właśnie rodzinny świąteczny przepis z Tarnobrzega i okolic otrzymałam od Pani Marii Walentyny. W jej domu gotowane suszone grzyby wysmaża się ze śmietaną i dodaje się je do wywaru grzybowego z zakwasem na barszcz. Tak przygotowana zupa grzybowa ma lekko kwaskowy posmak barszczu, a jednocześnie przyjemny kremowy smak śmietany. Ten smaczny barszcz podaje się z uszkami grzybowymi.

Barszcz grzybowy ze śmietaną – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 2 litry wody
  • 10 g suszonych grzybów (najlepiej prawdziwki/borowiki)
  • 250 ml zakwasu na barszcz
  • 100 ml gęstej śmietany
  • sól i pieprz
  • uszka grzybowe

Dzień wcześniej grzyby zalewamy wodą i odstawiamy. Na drugi dzień wodę z grzybami lekko solimy (1 płaska łyżeczka soli) i gotujemy pod przykryciem na wolnym ogniu do miękkości. Ugotowane grzyby wyciągamy, a wywar przecedzamy. Grzyby kroimy w paski i przekładamy na patelnię. Dodajemy śmietanę i smażymy na wolnym ogniu około 10-15 minut. Do garnka z wywarem z grzybów dodajemy po trochę zakwas na barszcz i zagotowujemy. Dodajemy też śmietanę z grzybami. Zagotowujemy i doprawiamy do smaku solą i pieprzem. Podajemy z uszkami grzybowymi.

 

Więcej świątecznych przepisów z naszego regionu znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

sobota, 14 grudnia 2024

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Bieździedza, gmina Kołaczyce, powiat jasielski 

Zima to najlepsza pora na ciasto miodowe, zwłaszcza w formie przekładańca. Taki rodzaj ciast w naszym regionie jest bardzo popularny i pieczony w wielu odmianach. Kruche placki przekłada się masami i pozostawia nawet na dwa dni, żeby ciasto stało się zwarte i wilgotne. A jedną z najpopularniejszych mas do zimowych przekładańców jest masa grysikowa. Swoją drogą niedawno dowiedziałam się, że słowo grysik to nasz lokalny regionalizm. Pozostała część Polski używa kaszy manny ;)

Przepis pana Marcina Janika pochodzi z „Wielkiej księgi tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego” wydanej przez Stowarzyszenie na Rzesz Rozwoju i Promocji Podkarpacia Pro Carpathia.

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka
Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka


Składniki na blaszkę 25x35 cm:

Ciasto (na 4 blaty):

  • 800 g mąki pszennej
  • 300 g smalcu
  • 200 g miodu prawdziwego
  • 2 jajka
  • 2 łyżeczki sody oczyszczonej

Masa grysikowa:

  • 750 ml mleka
  • 5 łyżek grysiku (sypkiej kaszy manny)
  • 3/4 szklanki cukru kryształu
  • 250 g miękkiego masła

Dodatkowo:

  • 1 słoiczek powideł śliwkowych
  • cukier puder do posypania

Mąkę siekamy ze smalcem. Dodajemy miód, jajka, sodę oczyszczoną i zagniatamy ciasto. Dzielimy je na 4 równe części i odkładamy do lodówki na 2 godziny. Każdą część rozwałkowujemy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy przez 9 minut w piekarniku nagrzanym do 200 stopni C.

Mleko zagotowujemy, dodajemy do niego grysik i często mieszając gotujemy do zgęstnienia (około 10-15 minut). Na koniec dodajemy cukier i dobrze mieszamy. Przykrywamy i odstawiamy do wystygnięcia. Miękkie masło ucieramy dodając do niego po łyżce grysiku.

Przekładamy ciasto: na pierwszy placek wykładamy połowę masy grysikowej i przykrywamy drugim plackiem, na którym rozsmarowujemy powidła. Na powidła kładziemy trzeci placek, rozsmarowujemy na nim drugą połowę masy grysikowej i przykrywamy ostatnim blatem. Ciasto szczelnie zakrywamy (na przykład folią spożywczą) i odstawiamy w chłodne miejsce. Przed krojeniem oprószamy cukrem pudrem.

Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka
Miodownik z powidłem i masą grysikową – kuchnia podkarpacka


Inne przepisy na podkarpackie ciasta znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

niedziela, 10 listopada 2024

Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka

Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka
Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: gmina Zagórz, powiat sanocki

Kultura łemkowska pozostawiła swój ślad w wielu południowych zakątkach Polski, w tym w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim. Jednym z elementów tej kultury jest kuchnia łemkowska, w której dominowały dania na bazie ziemniaków, kapusty i roślin strączkowych, a także dania mączne. W okolicach Zagórza nadal gotuje się pierogi na łemkowską modłę, które można uznać za regionalny specjał. Farsz do tych pierogów to połączenie farszu jak na pierogi ruskie – czyli ziemniaków z białym serem i usmażoną cebulką, z ugotowaną kapustą kiszoną wysmażoną z boczkiem. Ziemniaki z serem sprawiają, że farsz jest spójny i treściwy, natomiast kiszona kapusta nadaje daniu smak. Boczek w farszu to kropka nad „i”, choć w przeszłości dodawano go zapewne jedynie od święta. Pierogi łemkowskie można okrasić cebulką usmażoną na maśle lub skwarkami z boczku, jednak w okolicach Zagórza podaje się je z maczajką. Jest to specyficzny rodzaj sosu, który konsystencję przypomina budyń. Do tematu maczajki będę zresztą chciała wrócić w innym poście, bo to również spora regionalna ciekawostka.

Dziękuję Pani Basi, która podzieliła się ze mną przepisem na danie ze swoich rodzinnych stron :)

Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka
Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka

Składniki na około 60 sztuk:

Ciasto:

  • 500 g mąki pszennej
  • 2 łyżki oleju
  • 1/2 łyżeczki soli
  • 1 szklanka ciepłej wody

Farsz:

  • 4 duże ziemniaki
  • 200 g półtłustego białego sera (twarogu)
  • 1 mała cebula
  • 1 łyżka  masła
  • sól i pieprz
  • 400 g kiszonej kapusty
  • 200 g boczku
  • 3 ząbki czosnku
  • ziele angielskie
  • 1 liść laurowy

Dodatkowo:

  • Cebula i masło lub boczek do okraszenia albo tradycyjna maczajka

Przygotowujemy farsz – osobno przygotowujemy farsz jak na pierogi ruskie, osobo kapuściany i na koniec je łączymy.

Ziemniaki obieramy, myjemy i gotujemy w posolonej wodzie. Biały ser przeciskamy przez praskę lub rozdrabniamy widelcem. Cebulę drobniutko siekamy i dusimy ją z odrobiną soli na maśle. Cebula ma być miękka, ale nie zrumieniona. Ugotowane, odcedzone ziemniaki tłuczemy. Pod koniec dodajemy cebulkę z masłem i biały ser. Doprawiamy solą i pieprzem. Dobrze mieszamy.

Kapustę odciskamy z soku, zalewamy wodą, solimy i gotujemy do miękkości z liściem laurowym i zielem angielskim. Miękką kapustę dobrze odciskamy i kroimy drobniej. Boczek kroimy w małą kostkę, wytapiamy go na patelni i dodajemy do niego kapustę i przeciśnięty przez praskę czosnek. Smażymy ją z boczkiem aż dobrze odparuje. Doprawiamy solą i pieprzem. Łączymy farsz ziemniaczany z kapuścianym i dokładnie mieszamy.

Przygotowujemy ciasto. Mąkę przesiewamy, dodajemy do niej sól, olej i wodę. Wyrabiamy ciasto. Stolnicę podsypujemy lekko mąką, rozwałkowujemy ciasto na grubość około 3 mm i wycinamy kółka o średnicy około 5 cm. Na każde kółko nakładamy dużą łyżeczkę farszu i sklejamy brzegi.

W dużym garnku zagotowujemy wodę i solimy ją. Zmniejszamy lekko ogień, mieszamy wodę drewnianą łyżką i wrzucamy do niej około 10-12 pierogów. Od czasu do czasu mieszamy lekko drewnianą łyżką, by pierogi nie przywarły do dna. Kiedy wypłyną na wierzch, gotujemy je jeszcze przez około 3 minuty. Pierogi wyciągamy łyżką cedzakową. Gotowe porcje okraszamy cebulką podsmażoną na maśle, boczkiem lub podajemy z maczajką.

Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka
Łemkowskie pierogi z ziemniakami i kapustą – kuchnia podkarpacka


Przepisy na wiele rodzajów podkarpackich pierogów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

niedziela, 3 listopada 2024

Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka

Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka
Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: powiat strzyżowski

Późne śliwki smakują najlepiej, dlatego jeśli jeszcze je macie, proponuję proste ciasto ucierane ze śliwkami i kruszonką. Niewiele pracy, a dużo przyjemności :)

Przepis pochodzi z publikacji Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia Pro Carpathia pt. „Wielka księga tradycji kulinarnych województwa podkarpackiego”.

Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka
Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka

Składniki na blaszkę 25x35 cm:

Ciasto:

  • 260 g mąki pszennej
  • 175 g miękkiego masła
  • 2/3 szklanki cukru
  • 3 jajka
  • 1 łyżeczka esencji waniliowej (można zastąpić cukrem waniliowym)
  • 1 łyżeczka proszku do pieczenia
  • 3 łyżki śmietany
  • szczypta soli

Kruszonka:

  • 125 g mąki pszennej
  • 75 g masła
  • 75 g cukru
  • szczypta soli

Owoce:

  • 500 g śliwek (najlepiej węgierki)

Zaczynamy od kruszonki. Składniki rozcieramy w palcach na okruchy i w przykrytej miseczce odstawiamy do lodówki. Śliwki myjemy, kroimy na pół i usuwamy z nich pestki.

Przygotowujemy ciasto ucierane. Miękkie masło ucieramy z cukrem na gładką masę. Dodajemy do niego po jednym jajku cały czas ucierając. Na koniec dodajemy esencję waniliową, śmietanę i mąkę przesianą z proszkiem do pieczenia i szczyptą soli. Dokładnie mieszamy i przekładamy na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia lub wysmarowaną masłem i oprószoną mąką. Każdy kawałek śliwki od strony skórki „zamaczamy” w mącę i układamy je na cieście skórką do dołu. Wierzch posypujemy kruszonką. Pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C przez około 40 minut.

Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka
Placek ze śliwkami i kruszonką – kuchnia podkarpacka


Inne przepisy na podkarpackie słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

czwartek, 31 października 2024

Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Harasiuki, gmina Harasiuki, powiat niżański

W naszym regionie gołąbki to danie, które najczęściej podaje się w dniu Wszystkich Świętych. Ale nie wszędzie farsz do gołąbków jest taki sam. Robimy je nie tylko z ryżem i z mięsem, ale też z ziemniakami, albo różnymi kaszami. Z reguły jest to kasza jęczmienna albo gryczana, ale na północy Podkarpacia, na wschód od Sanu często robi się gołąbki z kaszą jaglaną. Tak jest między innymi w Harasiukach, gdzie kasza jaglana w gołąbkach wzbogacana jest mięsem, suszonymi grzybami i kapustą kiszoną. A że lasy w tamtym regionie znane są z obfitości w grzyby, do gołąbków podaje się oczywiście sos grzybowy.

Przepis na gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem pochodzi z publikacji „Turystyczny szlak dobrego smaku”.

Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 1 główka kapusty włoskiej
  • 500 g kaszy jaglanej
  • 400 g mielonego mięsa (wieprzowego, wołowego lub indyka)
  • 200 g kiszonej kapusty
  • garść suszonych grzybów
  • pieprz
  • sól
  • 1 łyżka masła
  •  

Grzyby moczymy dzień wcześniej i na drugi dzień gotujemy w osolonej wodzie. Odcedzamy i kroimy w paseczki, a wywar zostawiamy.

Zagotowujemy 1 l wody, a następnie dodajemy wypłukaną na sicie kaszę jaglaną, pokrojone w paski grzyby, odrobinę pieprzu, soli oraz łyżkę masła. Całość gotujemy 10 minut, przykrywamy i odstawiamy do zaparowania. Do kaszy dodajmy surowe mięso oraz pokrojoną kiszoną kapustę. Doprawiamy solą i pieprzem, a na koniec dokładnie mieszamy.

Kapustę obgotowujemy krótko w posolonej wodzi i stopniowo odcinamy liście. Ścinamy z nich gruby środkowy nerw. Na liście kapusty nakładamy farsz i zawijamy – najpierw boki, a później od nasady liścia, po czubek. Gołąbki układamy w naczyniu do zapiekania wyłożonym liśćmi kapusty. Wierzch również przykrywamy liśćmi kapusty. Do garnka wlewamy szklankę wody, można też dodać wywar z grzybów. Pieczemy pod przykryciem w 200 stopniach C przez około godzinę. Podajemy z sosem grzybowym.

Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jaglaną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Więcej przepisów na podkarpackie gołąbki znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

sobota, 26 października 2024

Bandurjanki – kuchnia podkarpacka

Bandurjanki – kuchnia podkarpacka
Bandurjanki – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: powiat bieszczadzki 

Bandurjanki to łemkowska nazwa placków ziemniaczanych, które w Bieszczadach przygotowywano w specyficzny sposób. Według Terezy Kyszczak (Tradycijni łemkiwśki strawy) Łemkowie starte ziemniaki łączyli z charakterystycznymi dodatkami, wpływającymi na smak i konsystencję placków – białym serem, śmietaną, kabaczkami albo dynią. W górach piekli je w piecach chlebowych na liściach kapusty lub klonu. Bandurjanki można również smażyć na oleju i taką właśnie wersję bieszczadzkich placków ziemniaczanych dzisiaj Wam proponuję. Jeśli dodacie do nich biały ser, bandurjanki będą miały lekko kwaśny smak, a ich skórka szybciej się skarmelizuje. W bieszczadzkich bandurjankach nie ma cebuli i pieprzu, co również zmienia nieco smak dobrze nam znanych placków ziemniaczanych. Danie proste, smaczne i ciekawe, zachęcam więc do wypróbowania przepisu :)

Bandurjanki – kuchnia podkarpacka
Bandurjanki – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 1 kg ziemniaków
  • 300 g białego sera
  • 1 jajko
  • 1 łyżka mąki pszennej
  • 1/2 łyżeczki soli
  • olej do smażenia

Ziemniaki obieramy i ścieramy na tarce. Odsączamy je na gęstym sitku. Wodę odlewamy, a skrobię pozostałą na dnie dodajemy do ziemniaków. Dodajemy też rozdrobniony biały ser, jajko, mąkę i sól. Mieszamy i smażymy placki na niewielkiej ilości oleju – z obu stron na złoty kolor.

Więcej podkarpackich specjałów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

niedziela, 20 października 2024

Jabczok – kuchnia podkarpacka

Jabczok – kuchnia podkarpacka
Jabczok – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Krasna, gmina Korczyna, powiat krośnieński

Czy nazwa jabczok brzmi znajomo? Z całą pewnością nie jest to najbardziej popularna nazwa na placek z jabłkami, ale nasze babcie i prababcie raczej nie piekły szarlotek, a jabłeczniki, jabczyniaki, albo właśnie jabczoki. Jabczok z Krasnej to smażone jabłka na kruchym spodzie z piankową kołderką i startym ciastem na wierzchu. Piana z białek ubita jest z dużą ilością cukru i zagęszczona mąką ziemniaczaną, dlatego nie opada i swoją słodyczą kontrastuje z kwaśnymi jabłkami. Najlepszą odmianą jabłek do tego typu ciast jest antonówka albo reneta. Jabłka są kwaśne, ale szybko rozpadają się pod wpływem temperatury i tworzą smaczną, zwartą masę jabłkową.

Przepis pani Marii Zaguły z Koła Gospodyń Wiejskich z Krasnej pochodzi z publikacji „Smaki regionalne LGD. Tradycyjne przepisy kulinarne KGW z gminy Korczyna”.

Jabczok – kuchnia podkarpacka
Jabczok – kuchnia podkarpacka

Składniki na blaszkę 25x35 cm:

Ciasto:

  • 3 szklanki mąki pszennej
  • 3 łyżki cukru pudru
  • 2 łyżeczki proszku do pieczenia
  • 250 g tłuszczu (masło, margaryna)
  • 3 całe jajka
  • 3 żółtka

Pianka:

  • 3 białka
  • 1 szklanka cukru
  • 1 cukier waniliowy
  • 1/2 szklanki mąki ziemniaczanej

Masa jabłkowa:

  • 1 i 1/2 kg jabłek
  • 1 łyżeczka cynamonu

Do przesianej mąki dodajemy proszek do pieczenia, cukier puder, tłuszcz i siekamy. Dodajemy 3 jajka, 3 żółtka i wyrabiamy ciasto, podsypując ewentualnie mąką. Wyrobione ciasto dzielimy na 2 części w proporcji 3/4 i 1/4. Wkładamy je do zamrażalnika na pół godziny.

Jabłka obieramy, kroimy na plasterki lub ścieramy na tarce i smażymy 10 minut na patelni. Na koniec dodajemy cynamon i mieszamy.

Białka ubijamy dodając stopniowo cukier i cukier waniliowy. Na koniec dodajemy mąkę ziemniaczaną i miksujemy.

Blaszkę wykładamy papierem do pieczenia. Na dnie rozwałkowujemy większy kawałek ciasta wylepiając nim również brzegi. Na ciasto wykładamy jabłka, na nie piankę z białek, a na wierzch ścieramy na tarce o dużych oczkach mniejszy kawałek ciasta. Lekko dociskamy starte ciasto.

Placek pieczemy w temperaturze 150 stopni C (grzałka góra-dół) przez około godzinę. Jeśli w trakcie pieczenia ciasto na wierzchu zacznie się za bardzo rumienić, warto położyć na nim arkusz folii aluminiowej.

Jabczok – kuchnia podkarpacka
Jabczok – kuchnia podkarpacka


Więcej podkarpackich słodkości znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

niedziela, 13 października 2024

Kasza jęczmienna na mleku – kuchnia podkarpacka

Kasza jęczmienna na mleku – kuchnia podkarpacka
Kasza jęczmienna na mleku – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Posuchy, gmina Raniżów, powiat kolbuszowski

Gotowana kasza na mleku to wspomnienie z dzieciństwa starszego pokolenia. Nie dla wszystkich wspomnienie to jest miłe, bo nie był to wielki rarytas, jednak w ciężkich czasach tak właśnie karmiono rodzinę. Przyrządzoną w ten sposób kaszę podawano zwykle na kolację (nazywaną w niektórych regionach wieczerzą – nie mówię o wigilijnej, a o zwykłej, codziennej). Kaszę gotowano na słono i dodawano do niej odrobinę masła, ale już na talerzu często posypywano ją cukrem. W ten sposób uprzyjemniano ten posiłek szczególnie dzieciom.

Kasza jęczmienna na mleku – kuchnia podkarpacka
Kasza jęczmienna na mleku – kuchnia podkarpacka

Składniki na 1 porcję:

  • pół szklanki kaszy jęczmiennej (np. krakowskiej)
  • 250 ml mleka
  • duża szczypta soli
  • 1 łyżeczka masła
  • cukier do posypania

Mleko zagotowujemy i dodajemy do niego przepłukaną wodą kaszę. Solimy i gotujemy przez 15 minut często mieszając. Gdy kasza jest miękka ściągamy garnek z ognia, dodajemy masło, mieszamy, przykrywamy i odstawiamy na 10 minut. Kaszę nakładamy na talerz i po wierzchu posypujemy cukrem.

Więcej lokalnych przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

niedziela, 6 października 2024

Pasztet z fasoli i grzybów – kuchnia podkarpacka

Pasztet z fasoli i grzybów – kuchnia podkarpacka
Pasztet z fasoli i grzybów – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Komorów, gmina Majdan Królewski, powiat kolbuszowski 

W naszej regionalnej kuchni suszone grzyby dodajemy do różnych potraw, wzbogacając ich smak, zapach i wygląd. Gotujemy na nich barszcze, dodajemy do kapusty lub do farszu na gołąbki. Panie z Koła Gospodyń Wiejskich „Komorowianki” polecają suszone grzyby jako składnik pieczonego pasztetu z fasoli. Dzięki temu prosty warzywny pasztet nabiera smaku i charakteru. Jeśli więc lubicie tego typu potrawy, zapraszam serdecznie do skorzystania z przepisu. Panie z KGW do pasztetu z fasoli i grzybów polecają sosy lub surówki, ja natomiast wolę zwykłą kromkę chleba :)

Pasztet z fasoli i grzybów – kuchnia podkarpacka
Pasztet z fasoli i grzybów – kuchnia podkarpacka

Składniki na keksówkę 34x11 cm:

  • 700 g fasoli „Jaś”
  • 100 g suszonych grzybów
  • 2 duże cebule
  • 4 jajka
  • 8 łyżek bułki tartej
  • 6 łyżek tłuszczu (np. olej lub masło)
  • sól
  • pieprz
  • majeranek
  • gałka muszkatołowa
  • liście laurowe (dekoracja)

Fasolę zalewamy na noc dużą ilością wody. Na drugi dzień gotujemy ją w tej samej wodzie, którą przed gotowaniem solimy. Odcedzamy fasolę. Również dzień wcześniej grzyby zalewamy wodą i na drugi dzień gotujemy je do miękkości, po czym odcedzamy. Grzyby i fasolę mielimy. Cebulę kroimy w kosteczkę i podsmażamy na tłuszczu. Do zmielonej masy dodajemy cebulę razem z tłuszczem, roztrzepane jajka, bułkę tartą oraz przyprawy – sól, pieprz, majeranek i dużą szczyptę gałki muszkatołowej. Wyrabiamy jednolitą masę.

Keksówkę smarujemy tłuszczem i wysypujemy bułką tartą (można zamiast tego wyłożyć keksówkę papierem do pieczenia). Masę fasolową przekładamy do keksówki. Można na wierzchu ułożyć klika liści laurowych. Przykrywamy folią aluminiową i pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 stopni C (grzałka góra-dół) przez około godzinę. 15 minut przed końcem pieczenia ściągamy z wierzchu folię. Pasztet studzimy.

 

Więcej podkarpackich przepisów znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam :)

 

niedziela, 29 września 2024

Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Lokalizacja: Glinik Średni, gmina Frysztak, powiat strzyżowski 

Moim zdaniem różnorodność podkarpackich gołąbków jest tak duża, a ich smak bywa tak wyjątkowy, że to właśnie gołąbki powinny być symbolem naszego regionu. Zachęcam do kultywowania starych tradycji kulinarnych i zapoznawania się z tymi, które odchodzą powoli w cień. Nie wszystkie przepisy naszych babek są wyszukane, nie wszystkie przyciągają uwagę bogactwem składników, dlatego często uważamy je za zbyt zwyczajne, zbyt proste, by o nich pamiętać i mówić. Ale w prostocie siła, dlatego dzisiaj zapraszam Was na najprostsze gołąbki z kaszą i mięsem. Mało składników, mało przypraw, ale za to dużo tradycyjnego smaku i nutka nostalgii, kiedy pomyślimy o naszych babkach, które przygotowywały podobne potrawy.

Zanim ryż stał się najpopularniejszym składnikiem farszu do gołąbków, w naszym regionie rolę tę pełniła kasza. Zazwyczaj była to kasza jęczmienna, ale przygotowywano też gołąbki z kaszą gryczaną, a nawet jaglaną – co kto miał i co kto lubił. Ponieważ biała kapusta dobrze się przechowuje, to głównie jej liście służyły do zawijania gołąbków. Jednak w sezonie chętnie do tego celu wykorzystywano też kapustę włoską – łatwiejszą w obróbce i delikatniejszą w smaku. I takie właśnie gołąbki według przepisu Koła Gospodyń Wiejskich w Gliniku Średnim dzisiaj Wam proponuję. Choć tym razem kapustę włoską musiałam zastąpić białą, podaję oryginalny przepis, w którym temperatura pieczenia jest nieco niższa niż przy kapuście białej. Sam farsz do gołąbków jest bardzo prosty – kasza jęczmienna, zmielone mięso wieprzowe i cebula. Gołąbki doprawiamy do smaku solą i pieprzem.

Przepis pochodzi z publikacji „Czarnorzecko-Strzyżowska kraina smaków. Tradycyjne przepisy kulinarne Kół Gospodyń Wiejskich z terenu działania Stowarzyszenia Czarnorzecko-Strzyżowska Lokalna Grupa Działania”.

Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka

Składniki:

  • 1 duża główka kapusty włoskiej
  • 400 g kaszy jęczmiennej
  • 500 g karkówki zmielonej
  • 1 cebula
  • sól
  • pieprz
  • olej
  • 500 ml bulionu

Kaszę gotujemy do miękkości w posolonej wodzie i studzimy. Z kapusty wycinamy głąb i obgotowujemy ją w gorącej wodzie oddzielając stopniowo liście. Z każdego liścia ścinamy gruby nerw. Cebulę obieramy, kroimy w drobn kostkę i szklimy na odrobinie oleju. Do kaszy dodajemy surowe zmielone mięso i podsmażoną cebulę. Doprawiamy solą i pieprzem.

Dno naczynia wykładamy małymi liśćmi ze środka kapusty. Na duże liście nakładamy farsz i zwijamy gołąbki. Układamy je w garnku i przykrywamy dwoma, trzema największymi liśćmi z wierzchu kapusty (zwykle są uszkodzone, za duże i zbyt twarde do zawijania). Gołąbki podlewamy bulionem i przykrywamy garnek. Pieczemy w piekarniku nagrzanym do 130 stopni C przez 2 godziny. Podajemy z sosem grzybowym.

Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka
Gołąbki z kaszą jęczmienną i mięsem – kuchnia podkarpacka


Więcej przepisów na podkarpackie gołąbki znajdziecie w zakładce

KUCHNIA PODKARPACKA

Zapraszam serdecznie :)