Trzeci Talerz - podkarpacki blog kulinarny: Ciastka Kocie oczka

Ciastka Kocie oczka - kuchnia podkarpacka

Tradycyjne podkarpackie wypieki najczęściej charakteryzuje prostota składników, a jednocześnie doskonały, zrównoważony smak. Do tego typu słodkości poza różnego rodzaju nadziewanymi bułkami drożdżowymi, przekładanymi plackami amoniakowymi, czy miodowymi, z pewnością należą kruche ciasteczka. Małe, niepozorne, a jednak lubiane przez wszystkich – zwykle są tanie i proste w przygotowaniu.

W naszym regionie kruche ciasteczka zazwyczaj przygotowywano z posypką cukrową, bądź przekładano je marmoladą lub powidłami. Rzadziej do przekładania używano kremów. Ciastka z cukrem lub z marmoladą doskonale się przechowują, dlatego podawano je nie tylko przy okazji małych domowych uroczystości, ale również podczas przyjęć bardziej oficjalnych. W latach powojennych, zanim gospodynie mogły korzystać z lodówek i chłodni, kruche ciastka były nieodzowne na weselnych stołach. Można je było upiec już w poniedziałek, by podać dopiero w sobotę, czy niedzielę. Nie traciły one przy tym na swoich walorach smakowych, a niektóre rodzaje ciastek wręcz zyskiwały na kilkudniowym odpowiednim przechowywaniu – przekładane ciastka stawały się bardziej spójne, a te z posypką, delikatniejsze i kruche.

Na Podkarpaciu kruche ciastka zazwyczaj przygotowywano z dodatkiem amoniaku. Jednakże wśród wielu domowych przepisów nie brakuje również receptur na ciastka z ciasta krucho drożdżowego. Z takiego właśnie ciasta gospodynie ze wsi Dębów koło Przeworska przygotowują ciasteczka Kocie oczka. Swoją nazwę ciastka te zawdzięczają niewielkiemu rozmiarowi i formie – małe kółeczka z dziurką, przez którą widać ciemną marmoladę, przypominają kocie oczy. Natomiast popularność Kocich oczek to wynik wyjątkowej kruchości i delikatności ciastek, która jest efektem połączenia siekanego tłuszczu z drożdżami. Ciasteczka o tej samej nazwie bywają czasem przygotowywane z typowego kruchego ciasta, jednak polecam przepis z wykorzystaniem drożdży, które spulchniają ciasto, dzięki czemu jest ono delikatniejsze.

Przepis pochodzi z publikacji „Śladami dawnych smaków powiatu przeworskiego” wydanej przez Powiat Przeworski. Autorkami przepisu są panie z Koła Gospodyń Wiejski Dębów.

Ciastka Kocie oczka - kuchnia podkarpacka

Składniki na około 70 sztuk (podwójnych, złożonych ciastek):

500 g mąki pszennej
300 g masła (w oryginale 400 g)
30 g świeżych drożdży
4 łyżki kwaśnej śmietany
2 żółtka
słoik marmolady lub powideł
cukier puder do oprószenia

Drożdże rozpuszczamy w kwaśnej śmietanie. Masło siekamy z mąką pszenną i dodajemy do niego śmietanę z drożdżami oraz żółtka. Wyrabiamy ciasto i wkładamy je do lodówki na 15-20 minut.

Ciasto rozwałkowujemy na grubość 2-3 mm (jak na pierogi) i literatką (małą szklaneczką) wycinamy kółka. W połowie kółek dodatkowo wycinamy po środku małe otworki.

Pieczemy w temperaturze 180 stopni C (grzałka góra-dół) przez 12-15 minut, aż się zezłocą. Po wystygnięciu każde całe ciasto smarujemy marmoladą lub powidłem i przykładamy ciastkiem z dziurką. Złożone ciastka oprószamy cukrem pudrem.