Trzeci Talerz - podkarpacki blog kulinarny: Babka łaciata

Babka łaciata - kuchnia podkarpacka

Babka to proste ciasto, które gości na polskich stołach już od 400 lat. Podobno król Stanisław Leszczyński, wielbiciel tego wypieku, nazwał je babą, ponieważ kształt ciasta kojarzył mu się z turbanem Ali Baby z „Baśni 1000 i jednej nocy”.

Tradycyjne baby wypiekane były z ciasta drożdżowego, do którego dodawano bakalie. Wierzch baby drożdżowej dekorowano lukrem, rodzynkami, orzechami i innymi dodatkami. Z czasem popularność zyskały również baby przygotowywane z ciast innego rodzaju, na przykład z ciasta ucieranego, czy z ciasta muślinowego (około 50 żółtego na pół kilograma mąki!).

Babki ucierane mogą mieć różną konsystencję w zależności od użytych składników. Przygotowuje się je na bazie mąki pszennej, ziemniaczanej lub ich mieszanki. Babki z mąki pszennej są bardziej zwarte i stabilne. Te na mące ziemniaczanej są puszyste i kruche, czy też sypkie. Na strukturę ciasta wpływa również rodzaj użytego tłuszczu – masło, margaryna lub olej. Babki na oleju są ciężkie, ale długo utrzymują świeżość i wilgotność. Masło z kolei bywa kapryśne i często zdarza się, że babka wychodzi z zakalcem. Margaryna sprzyja stabilizacji ciasta, choć nie wszyscy lubią używać jej do wypieków.

Babka łaciata, którą proponuję za paniami z Koła Gospodyń Wiejskich w Lisowie, to wypiek na bazie ciasta ucieranego, w którym używa się równej ilości mąki pszennej i ziemniaczanej. Dzięki temu ciasto jest lekkie, a jednocześnie kruche i wilgotne. Babka ma intensywny cytrynowy smak, co zawdzięcza wykorzystaniu soku i skórki otartej z cytryny. Według mnie nie potrzebuje już żadnych dodatków, ale można ją oprószyć cukrem pudrem lub polukrować.

Przepis pochodzi z publikacji „Wielkanocne smaki” wydanej przez Stowarzyszenie LGD „Liwocz”.

Babka łaciata - kuchnia podkarpacka

Składniki:

6 dużych jajek
250 g margaryny
1 szklanka cukru (w oryginale 1 i 1/2 szklanki)
1 niecała szklanka mąki pszennej
1 niecała szklanka mąki ziemniaczanej
6 łyżek oleju
2 łyżeczki proszku do pieczenia
1 cytryna – starta skórka i sok
2 płaskie łyżki kakao

Żółtka i białka oddzielamy. Białka ubijamy na sztywną pianę tuż przed ucieraniem ciasta.

Margarynę ucieramy z cukrem na puch, a kiedy masa jest już gładka, dodajemy po jednym żółtku nie przestając ucierać. Następnie do ciasta dodajemy obie mąki i proszek do pieczenia. Mieszamy aż składniki się połączą. Na koniec dodajemy olej oraz sok i skórkę z cytryny. Po wymieszaniu składników do ciasta dodajemy 2 łyżki piany z białek i rozluźniamy masę. Dodajemy do niej pozostałą pianę i mieszamy łyżką lub szpatułką.

Średniej wielkości formę na babkę smarujemy tłuszczem. Wlewamy do niej 2/3 ciasta. Do pozostałego ciasta dodajemy kakao i mieszamy. Ciasto z kakao wylewamy na jasne ciasto.

Babkę pieczemy około 60 minut w 180 stopniach C (grzałka góra-dół). Najlepiej piec ją na najniższej półce piekarnika, by wierzch się nie przypiekał. Żeby temu zapobiec dodatkowo po jakimś czasie można przykryć babkę kawałkiem papieru do pieczenia, bądź folii aluminiowej.